สถาบันพัฒนาองค์กรชุมชน(องค์การมหาชน) หรือ พอช. ทำหน้าที่อะไรบ้าง
แม้ พอช. จะไม่ได้ทำหน้าที่ดูแลคนไร้บ้านโดยตรง แต่ก็เป็นหน่วยงานที่ช่วยเหลือคนจนทุกประเภทให้มีที่อยู่อาศัยแม้กระทั่งคนไร้บ้าน
พอช. เป็นหน่วยงานที่อยู่ภายใต้สังกัดการกำกับดูแลของรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ มีหน้าที่ช่วยเหลือสนับสนุนกลุ่มคนที่ตกหล่นจากการช่วยเหลือขององค์กรเอกชน และองค์กรหน่วยงานภาครัฐ เช่น ผู้ที่อยู่ในชุมชนแออัด ชุมชนบุกรุก ชุมชนที่อยู่ในที่ดินผู้อื่น ตลอดจนกลุ่มผู้ที่ไม่มีความมั่นคงทางที่อยู่อาศัย ซึ่งกลุ่มเป้าหมายเหล่านี้ พอช. เป็นผู้ประสานงานส่งต่อข้อมูลไปยังหน่วยงานอื่นๆที่รับผิดชอบร่วมกันในด้านนี้ อย่าง กระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ (พม.) เป็นหน่วยงานรัฐ มีหน้าที่สนับสนุนด้านงบประมาณ พื้นที่ที่อยู่อาศัย ให้แก่กลุ่มเป้าหมายดังกล่าว
ประวัติ พอช.
สถาบันพัฒนาองค์กรชุมชน ตั้งขึ้นเมื่อวันที่ 27 กรกฎาคม 2543 ตามพระราชกฤษฎีกาจัดตั้ง สถาบันพัฒนาองค์กรชุมชน (องค์การมหาชน) พ.ศ. 2543 เป็นองค์กรของรัฐตามพระราชบัญญัติองค์การมหาชน พ.ศ.2542 ภายใต้การกำกับดูแลของรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการคลัง ต่อมาในเดือนตุลาคม 2545 ได้ย้ายมาอยู่ภายใต้การกำกับดูแลของรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์
“ชุมชนท้องถิ่นมีความเข้มแข็งสู่การจัดการตนเอง”
ดำเนินงานภายใต้ 4 ประเด็นการพัฒนา ได้แก่
- การพัฒนาโดยใช้พื้นที่เป็นตัวตั้ง สนับสนุนให้ชุมชนท้องถิ่นมีระบบที่พัฒนาไปสู่การจัดการตนเอง
- การจัดระบบความสัมพันธ์ของชุมชนท้องถิ่นและภาคีที่เกี่ยวข้องสู่ความเปลี่ยนแปลงโครงสร้างและนโยบาย
- การพัฒนาศักยภาพคนในขบวนองค์กรชุมชนและองค์กรชุมชน
- การพัฒนาระบบบริหารจัดการองค์กร
พอช. มีการตั้งกลุ่มออมทรัพย์ และโครงการบ้านมั่นคง เพื่อรองรับกลุ่มคนที่ตกหล่นเหล่านี้ ซึ่งโดยเฉพาะกลุ่มคนไร้บ้านถือเป็นกลุ่มที่เล็กที่สุด ตกหล่นจากทุกหน่วยงานซึ่งการที่ พอช. จะชักจูงกลุ่มคนเหล่านี้เข้ามาอยู่ร่วมกันได้ก็ต้องพึ่งหน่วยงานอย่าง มูลนิธิพัฒนาที่อยู่อาศัย ที่เป็นหน่วยงานประชาสังคมโดยหน้าที่หลักๆของมูลนิธิคือการเข้าไปพูดคุยตามสถานที่ต่างๆที่เป็นแหล่งรวมอาศัยของคนไร้บ้าน เช่น สวนสาธารณะ สถานีรถไฟฟ้าหัวลำโพง
ผลงานที่สำคัญ เช่น การแก้ไขปัญหาที่อยู่อาศัย (โครงการบ้านมั่นคง บ้านพอเพียงชนบท การพัฒนาที่อยู่อาศัยชุมชนริมคลองลาดพร้าว ฯลฯ) ส่งเสริมการจัดสวัสดิการชุมชน (กองทุนสวัสดิการชุมชน) การสร้างประชาธิปไตยจาก ส่งเสริมเศรษฐกิจชุมชนฐานราก ฯลฯ
การพัฒนาที่อยู่อาศัยผู้มีรายได้น้อยในเมือง หรือ “โครงการบ้านมั่นคง” เป็นโครงการที่รัฐบาลมอบหมายให้สถาบันพัฒนาองค์กรชุมชน (องค์การมหาชน) ดำเนินงานมาตั้งแต่ปี 2546 เป็นต้นมา มีเป้าหมายในการแก้ปัญหาที่อยู่อาศัยของชุมชนคนจนเมืองทั่วประเทศ สร้างความมั่นคงในการครอบครองที่ดิน พัฒนาระบบสาธารณูปโภค สิ่งแวดล้อมชุมชน การพัฒนาที่อยู่อาศัยที่สอดคล้องกับวิถีชีวิตและความสามารถในการจัดการของชุมชน ครอบคลุมทุกกลุ่มรวมถึงกลุ่มคนไร้บ้านเพื่อนำไปสู่การพัฒนาคุณภาพชีวิตได้อย่างชัดเจน
“ ความมั่นคงทางกายภาพ คือ มีบ้านที่มั่นคง สวยงาม ซึ่งจะไม่มีคุณค่าอะไรเลยหากขาดเสียซึ่งการส่งต่อ การพัฒนาให้เชื่อมร้อยไปให้ถึงความมั่นคงทางเศรษฐกิจ สังคม และ วัฒนธรรม ”
นางสาว สมสุข บุญญะบัญชา ผู้อำนวยการสถาบันพัฒนาองค์กรชุมชน