“เดินกาแฟ” สานสัมพันธ์ เรียนรู้ เข้าใจ ร่วมแก้ไขช่วยเหลือพี่น้องคนไร้บ้าน

Posted Mass Communication
11 March, 2020

กิจกรรมสร้างความสัมพันธ์ “เดินกาแฟ” เพื่อลงไปติดตามสถานการณ์พี่น้องคนไร้บ้าน อยู่ตรงไหน มีการเปลี่ยนแปลงอย่างไร สร้างความสัมพันธ์ทำความรู้จัก ถ้าเขาอยากแก้ปัญหาในตัวเองเขาต้องทำอย่างไร จะไม่ได้มุ่งเน้นชี้แนะว่ามีศูนย์พักพิง หรือชักชวน แต่จะรับฟังปัญหาเพื่อช่วยหาทางแก้ไข เช่น ทำบัตรประจำตัวประชาชน สิทธิคุ้มครองต่าง ๆ ที่จะได้รับ รักษาพยาบาล หาอาชีพ การทำงานของทีมไม่ได้กดดันหรือบังคับ แต่จะรอเมื่อเขาพร้อม

ปัจจุบันมี 2 จุดหลักใหญ่ๆ คือ หัวลำโพง และรังสิต-ปทุมธานี จุดที่เห็นได้ชัดที่สุดคือ หัวลำโพง มีคนไร้บ้านอาศัยอยู่ประมาณ 200-300 คนต่อคืน อุปสรรคในการลงพื้นที่จุดหัวลำโพงคือ คนไร้บ้านจุดนี้เริ่มชินกับการที่มีคนไปแจกของ เนื่องจากเจ้าหน้าที่เริ่มไม่เข้มงวดในการจัดระเบียบ การเดินกาแฟแต่ละครั้งจะต้องสุ่มเลือกเข้าไปพูดคุยเริ่มสร้างความสัมพันธ์ เพราะจำนวนคนไร้บ้านค่อยข้างมาก

ในกิจกรรมการเดินกาแฟแต่ละครั้ง อาหารที่นำมาแจกส่วนมากจะได้มาจาก ห้าง ร้าน โรงแรม และบุคคลทั่วไป ส่วนมากอาหารที่นำไปแจกคนไร้บ้านนั้นจะเป็นขนมปัง เพราะมีอายุที่เก็บรักษาได้นาน แต่สุดท้ายพวกเขาก็กินภายในวันเดียวซึ่งเกิดจากความหิวโหย

มูลนิธิพัฒนาที่อยู่อาศัยมีทีมเพื่อทำกิจกรรมเดินกาแฟ คนในทีมส่วนใหญ่เป็นคนไร้บ้านแล้วพัฒนาตัวเองมาเป็นแกนนำและพักในศูนย์พักพิง การลงพื้นที่แต่ละครั้งก็จะพบเจอกับสถานการณ์ต่าง ๆ ไม่ว่าจะเป็น ลงไปแล้วไม่มีใครคุยด้วย โดนไล่ เต็มใจพูดคุย มักเกิดบริเวณที่คนไร้บ้านอยู่แบบกระจัดกระจาย กรณีที่คนไร้บ้านไม่ยอมพูดคุยด้วยคือ ไม่ไว้ใจ ไม่รู้เกิดประโยชน์อะไร การตอบคำถามหรือพูดคุยกับทีมเดินกาแฟอาจจะโกหกบิดเบือนความจริงได้

– น้าอ๊อด ผู้นำกิจกรรมการเดินกาแฟ เขตรังสิต

– ป้าเปิ้ล และ ลุงยืน กำลังเดินกลับที่พักใต้สะพาน –

“เดินกาแฟ” รังสิต-ปทุมธานี

ลุงอ๊อด แกนนำลงพื้นที่ เดินกาแฟ ย่านรังสิต-ปทุมธานี ลุงอ๊อด คือหนึ่งในคนไร้บ้านที่พัฒนาตัวเองมาเป็นแกนนำเดินกาแฟตรวจเยี่ยมพี่น้องคนไร้บ้าน เดิมลุงเป็นคนสุพรรณบุรี เป็นคนไร้บ้านจากเหตุครอบครัวแตกแยก ลุงช่วยเหลืองานมูลนิธิมา 25 ปีแล้ว ปัจจุบันอาศัยอยู่ที่ศูนย์พักพิงคนไร้บ้าน ทำงานส่งเสียลูกเรียนจนจบ

กิจกรรมเดินกาแฟจะเริ่มตั้งแต่เวลา 2 ทุ่ม - 4 ทุ่ม ก่อนที่คนไร้บ้านจะหลับ บริเวณตลาดนัดเดอะมิลล์ รังสิต เมื่อไปถึงก็ทำการมอบอาหารก่อนและเริ่มพูดคุยถามไถ่แบบกันเอง ถามถึงความต้องการเพิ่มเติม อัพเดตสถานการณ์ใหม่ๆ ปัญหาใหม่ๆ บางจุดมีคนไร้บ้านคนใหม่มาเพิ่ม คนเก่าก็จะช่วยแจ้งกับทางลุงอ๊อดเพื่อส่งเรื่องต่อไปยังมูลนิธิ คนไร้บ้านบางคนจะไม่กล้าคุยกับคนแปลกหน้าหรือเจ้าหน้าที่อื่น เพราะอาจหนีคดีมา กลัวว่าจะโดนจับกุม บางส่วนพักอาศัยทั้งในศูนย์พักพิงและที่พักตัวเอง ไปๆมาๆ อาหารที่ทีมเดินกาแฟนำมาให้รับมาจากโรงแรม หรือห้างสรรพสินค้า ส่วนมากเป็นขนมปัง

กลุ่มแรกที่ตรวจเยี่ยมคือ ป้าเพ็ญ ลุงยืน และเพื่อนๆ

ป้าเพ็ญพักอาศัยอยู่หลังตลาดนัดเดอะมิลล์ รังสิต เป็นหลัก อยู่ใต้สะพานปูนข้ามคลองรังสิตประยูรศักดิ์ โดยที่พักสร้างขึ้นด้วยผ้าใบผืนใหญ่มากั้นล้อมบริเวณสำหรับนอน ภายในมีเบาะรองนอนตามจำนวนคน มีหมอน ผ้าห่ม เครื่องนุ่งห่ม ภาชนะทานข้าว อุปกรณ์อาบน้ำ บริเวณที่พักไม่กว้างมากนักแต่ก็ไม่อึดอัด ป้าเพ็ญเลือกทำเลใต้สะพานเพราะลมเย็นตลอดวัน บังแดดบังฝนได้ดี อยู่ริมคลองเหมาะกับการซักผ้า ล้างภาชนะ อุปสรรครบกวนคือ เสียงดังเวลามีรถขับผ่านทั้งบนสะพานและใต้สะพานตลอดทั้งวันทั้งคืน ยุงเยอะ ฝุ่นเยอะ ไม่มีไฟฟ้า อาบน้ำที่ห้องน้ำสาธารณะของตลาดนัด แต่ก็ยังไม่ใช่ปัญหาใหญ่สำหรับป้าเพ็ญ สิ่งที่เป็นกังวลและรอคอยของป้าเพ็ญคือ ไม่มีบัตรประจำตัวประชาชน

– ป้าเปิ้ล ส่งมอบขนมปังให้แก่คนไร้บ้าน –

กลุ่มที่สองที่ตรวจเยี่ยมคือ ลุงน้อย น้ายัง และเพื่อนๆ

ลุงน้อยพักอาศัยอยู่ที่ริมรางรถไฟสถานีรังสิต มีทางเดินรถไฟฟ้าสายสีแดงเป็นที่บังแดดบังฝน ที่พักมีเพียงเบาะรองนอน เสื่อ ลังไม้ไว้เก็บสัมภาระ รอบ ๆไม่มีที่กำบังจึงโดนฝุ่น และยุงโดยตรงซึ่งจะเป็นปัญหาสุขภาพในอนาคต ลุงน้อยและเพื่อนๆอาศัยจุดนี้มาหลายปีแล้ว ทุกคนมีบ้านแต่มักจะไปๆมาๆ สาเหตุหลักเกิดจากความเบื่อหน่ายครอบครัว

“ลุงอยู่เฉยๆแค่กลับไปฉีดยาให้ต้นไม้ ลุงมีพ่อแม่และน้องชาย ลุงเลือกที่จะออกมาอยู่แบบนี้มีความอิสระมากกว่า ถึงเวลาลุงก็แค่กลับไปฉีดยาให้ต้นไม้ที่บ้าน ลุงชอบอยู่คนเดียว ที่ลุงมาอยู่แบบนี้เพราะเมียลุงเสีย ลุงเบื่อลุงไม่ได้มีใคร ลุงรักมากเลยเสียใจมาก”

ด้านน้ายัง คนไร้บ้านที่พิการตั้งแต่กำเนิด เป็นคนชัยบาดาล จังหวัดลพบุรี มีแม่ที่แก่ชราอาศัยอยู่คนเดียวที่ชัยบาดาล มีพี่น้อง 2 คน แต่ไม่มีเวลามาดูแล น้ายังจึงออกจากบ้านมาหาเงินเก็บของเก่าขาย ด้วยความพิการทั้งตัวทางร่างกายและพูดไม่ชัดเลยไม่มีใครจ้างงาน ซ้ำร้ายบัตรประจำตัวประชาชนและเอกสารสำคัญก็หายไป การยืนยันตัวตนเพื่อทำบัตรใหม่จึงยาก ลุงน้อยได้รู้จักกับน้ายังจึงรีบแจ้งไปยังลุงอ๊อดแกนนำเดินกาแฟ เพื่อเข้าช่วยเหลือเร่งส่งเรื่องไปยังมูลนิธิ แต่ด้านความต้องการของน้ายังมีวัตถุประสงค์แค่อยากมีบัตรประจำตัวประชาชน ไม่อยากเข้าไปพักในศูนย์พักพิงเพราะเกรงว่าตนเองจะเป็นภาระของคนในศูนย์ จึงเลือกที่จะดำรงชีวิตอยู่ข้างนอกดีกว่า